سیفتی ولو چیست و چرا حیاتی‌ترین قطعه در ایمنی فرایند است؟
سیفتی ولو یا Safety Valve یکی از حیاتی‌ترین اجزای سیستم‌های تحت فشار است که از آسیب به تجهیزات، خطوط فرایندی و حتی جان کارکنان جلوگیری می‌کند. این شیرها به‌صورت خودکار هنگام بالا رفتن فشار از حد مجاز باز شده و گاز یا بخار اضافی را تخلیه می‌کنند تا فشار در محدوده ایمن باقی بماند. در واقع نقش سیفتی ولو همانند سوپاپ اطمینان در قلب ایمنی خطوط صنعتی است.
ساختار و عملکرد شیر سیفتی ولو
اجزای اصلی
اجزای معمول سیفتی ولو شامل بدنه، دیسک، فنر و اهرم آزادسازی است. عملکرد آن به گونه‌ای طراحی شده که در فشار مشخص (ست پوینت) فنر فشرده شده و دهانه خروج باز گردد، سپس پس از کاهش فشار به حالت اولیه بازگردد.
نقش کلیدی در صنایع نفت و گاز و بخار
در خطوط بخار، مخازن ذخیره تحت فشار یا بویلرها، قطع نکردن به‌موقع جریان اضافه می‌تواند منجر به انفجار شود؛ به همین علت نصب سیفتی ولو در این نقاط الزامی و تحت استانداردهای API 520 و ASME Section VIII انجام می‌شود.
روش سایزینگ سیفتی ولو (Sizing)
در انتخاب سیفتی ولو، سایزینگ مهم‌ترین مرحله است. محاسبات بر اساس فشار کاری، دمای سیال، نوع گاز یا مایع و نرخ تخلیه مورد نیاز انجام می‌شود. پارامترهای مؤثر شامل:
- حداکثر فشار قابل تحمل سیستم (MAWP)
- نوع سیال و ضریب گاز
- ظرفیت تخلیه مورد نیاز بر حسب kg/h یا m³/h
- استاندارد مربوط به نصب و خروجی
در صنایع بزرگ، این محاسبات معمولاً توسط نرم‌افزارهای برندهایی مثل Leser و Crosby انجام می‌شود.
تنظیم فشار (Set Point Adjustment)
ست‌پوینت همان نقطه‌ای است که شیر باید باز شود. معمولاً ۱۰٪ بالاتر از فشار کاری تنظیم می‌گردد تا در حالت معمولی باز نماند و فقط در شرایط اورپرشر عمل کند. تنظیم دقیق این نقطه به کمک فنر و پیچ بالای ولو انجام می‌شود.
مقایسه برندهای مطرح سیفتی ولو در ایران
| برند | کشور سازنده | حداکثر فشار (bar) | کاربرد اصلی |
|---|---|---|---|
| Crosby | آمریکا | 300 | بویلر و خطوط بخار فشار بالا |
| Leser | آلمان | 250 | سیستم‌های گاز و پتروشیمی |
| RIACO Selection | ایران | 160 | کاربردهای عمومی و خطوط تولید استاندارد |
کدام برند برای پروژه شما مناسب‌تر است؟
اگر پروژه شما مربوط به صنایع بخار یا پالایشگاهی است، شیر Crosby بهترین گزینه از نظر دقت ست‌پوینت و تحمل فشار است. در مقابل، برای خطوط گاز و کاربردهای سبک‌تر، انتخاب مدل Leser از نظر اقتصادی و فنی مناسب‌تر خواهد بود.
نکات مهم قبل از خرید سیفتی ولو
- همیشه سایز خروجی را بر اساس ظرفیت واقعی تخلیه انتخاب کنید، نه سایز لوله.
- در فشارهای پایین‌تر از 5 بار، شیرهای اسپرینگ استاندارد مناسب هستند.
- برای بخار اشباع، حتماً از مدل ضد ارتعاش و دارای تست کارخانه‌ای استفاده کنید.
درخواست محاسبات سایزینگ رایگان از RIACO
در حال طراحی سیستم بخار یا مخزن تحت فشار هستید؟
تیم مهندسی RIACO محاسبات سایزینگ سیفتی ولو را بر اساس استاندارد ASME و API به‌صورت رایگان برای شما انجام می‌دهد. کافی‌ست بر اساس فشار، دما و نوع سیال فرم درخواست فنی را ارسال کنید تا مدل مناسب از برند Crosby یا Leser به شما معرفی شود.
جمع‌بندی
سیفتی ولو نه‌تنها یک تجهیز حفاظتی، بلکه بخش جدایی‌ناپذیر طراحی هر سیستم تحت فشار است. تنظیم درست ست‌پوینت و انتخاب سایز مناسب طبق استاندارد، ضامن ایمنی مداوم در کل فرآیند خواهد بود. پیشنهاد می‌شود قبل از خرید، مشخصات فنی پروژه را با کارشناسان RIACO بررسی کنید تا مدل مطابق با نیازتان با دقت محاسبه شود.