انواع سایت‌گلس از نظر طراحی و کاربرد (Tubular، Reflex، Flat، Weld-On)
مقدمه
سایت‌گلس‌ها (Sight Glasses) ابزار دقیق ضروری در صنایع مختلف برای نظارت بر فرایندهای درون مخازن و لوله‌ها هستند. این ابزارها به‌طور خاص برای مشاهده جریان مایعات، گازها یا بخارات در سیستم‌های بسته طراحی شده‌اند. انتخاب نوع سایت‌گلس بر اساس نیاز خاص سیستم و ویژگی‌های فنی محیط، اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف سایت‌گلس‌ها از نظر طراحی و کاربرد، به‌ویژه تفاوت‌های ساختاری و دید نوری بین مدل‌های صنعتی (Tubular، Reflex، Flat، Weld-On) پرداخته می‌شود.
۱. سایت‌گلس Tubular
سایت‌گلس‌های Tubular (لوله‌ای) یکی از رایج‌ترین انواع سایت‌گلس‌ها در صنایع مختلف هستند. این مدل به‌طور معمول از یک لوله شیشه‌ای مقاوم در برابر فشار ساخته می‌شود و برای مشاهده مایعاتی که در جریان هستند استفاده می‌شود.
ساختار:
- این مدل شامل یک لوله شیشه‌ای است که به‌وسیله فلنج‌های دو طرف به سیستم متصل می‌شود.
- لوله شیشه‌ای معمولاً از جنس بوروسیلیکات یا شیشه‌های مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شود.
کاربرد:
- بیشتر در فرآیندهای انتقال مایعات و گازها در لوله‌ها و مخازن با فشار پایین تا متوسط استفاده می‌شود.
- کاربردهای معمول آن در صنایعی همچون نفت، گاز، شیمیایی، و دارویی است.
دید نوری:
- به‌دلیل طراحی شفاف و ساده، امکان مشاهده دقیق جریان مایعات و گازها را فراهم می‌کند، اما ممکن است در شرایط فشار بالا محدودیت داشته باشد.
۲. سایت‌گلس Reflex
سایت‌گلس‌های Reflex (بازتابی) طراحی خاصی دارند که معمولاً برای محیط‌هایی با فشار بالا یا نیاز به مشاهده دقیق تغییرات سطح مایعات استفاده می‌شود.
ساختار:
- این نوع سایت‌گلس دارای یک سطح شیشه‌ای با لایه‌های بازتابی است که به آن امکان مشاهده سطوح مایع را می‌دهد.
- لایه‌های بازتابی بر روی شیشه موجب تقویت کنتراست و وضوح تصویر می‌شود.
کاربرد:
- Reflex در صنایع شیمیایی، نیروگاه‌ها، و سایر محیط‌هایی که فشار بالا و دماهای زیاد دارند، کاربرد فراوان دارد.
- این مدل در مخازن فشار بالا، برج‌های تقطیر، و خطوط گاز و بخار استفاده می‌شود.
دید نوری:
- به دلیل لایه‌های بازتابی، این سایت‌گلس‌ها در محیط‌های با فشار بالا و شرایط نوری ضعیف عملکرد بهتری دارند و به‌راحتی می‌توان سطح مایع را مشاهده کرد.
۳. سایت‌گلس Flat
سایت‌گلس‌های Flat (صاف) به‌طور معمول برای مشاهده مایعات و گازها در محیط‌هایی با اندازه بزرگ یا پیچیده استفاده می‌شوند.
ساختار:
- این سایت‌گلس‌ها دارای سطح صاف و بی‌نقص هستند که امکان مشاهده سطح مایع در مخازن بزرگ یا تانک‌ها را فراهم می‌آورد.
- معمولاً از جنس شیشه یا مواد مقاوم در برابر فشار و دما ساخته می‌شود.
کاربرد:
- بیشتر در تانک‌های بزرگ و سیستم‌های صنعتی با حجم بالا استفاده می‌شود.
- برای مشاهده فرآیندهای صنعتی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها مناسب است.
دید نوری:
- این سایت‌گلس‌ها به‌ویژه در مخازن بزرگ یا برج‌های تقطیر که حجم مایع زیاد است، مناسب هستند. به دلیل طراحی ساده و صاف، دید واضحی از سطح مایع فراهم می‌کنند.
۴. سایت‌گلس Weld-On
سایت‌گلس‌های Weld-On (جوشی) برای نصب دائمی به سیستم‌های لوله‌کشی استفاده می‌شوند.
ساختار:
- این سایت‌گلس‌ها به‌طور مستقیم به لوله‌ها یا مخازن با استفاده از جوشکاری متصل می‌شوند و به‌صورت دائم در سیستم باقی می‌مانند.
- ساختار آن‌ها معمولاً شامل یک قاب فلزی و شیشه مقاوم است.
کاربرد:
- در خطوط لوله‌های مایع و گاز که نیاز به اتصال دائم و غیرقابل جدا شدن دارند، کاربرد دارد.
- این مدل در سیستم‌های صنعتی که نیاز به حفاظت از اتصالات دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دید نوری:
- این نوع سایت‌گلس‌ها ممکن است در معرض آسیب قرار بگیرند، اما برای شرایطی که نیاز به نصب ثابت است، عملکرد قابل‌اعتمادی دارند.
مقایسه و تفاوت‌ها
- ساختاری: تفاوت اصلی در ساختار سایت‌گلس‌ها به نوع اتصال، نحوه نصب، و طراحی شیشه‌ای آن‌ها بستگی دارد. به‌عنوان مثال، سایت‌گلس‌های Tubular ساده و مناسب فشار پایین هستند، در حالی که Reflex برای فشارهای بالا طراحی شده‌اند.
- دید نوری: از نظر دید نوری، Reflex بهترین عملکرد را در شرایط نوری ضعیف یا فشارهای بالا دارد، در حالی که سایت‌گلس‌های Flat و Tubular مناسب محیط‌های معمولی و بزرگ‌تر هستند.
- کاربرد: انتخاب نوع سایت‌گلس بستگی به شرایط محیطی و نیازهای خاص هر صنعت دارد. برای محیط‌های با فشار بالا یا نیاز به مشاهده دقیق سطح مایع، Reflex بهترین گزینه است.
جدول مقایسه‌ای انواع سایت‌گلس
| ویژگی | Tubular | Reflex | Flat | Weld-On |
|---|---|---|---|---|
| ساختار | لوله شیشه‌ای با فلنج‌های متصل به سیستم | سطح شیشه‌ای بازتابی برای مشاهده دقیق سطح مایع | سطح صاف و بی‌نقص با طراحی ساده | اتصال دائمی با جوشکاری به سیستم |
| کاربرد | انتقال مایعات در لوله‌ها و مخازن با فشار پایین | محیط‌های با فشار و دما بالا (مخازن فشار بالا) | تانک‌های بزرگ و مخازن حجیم | لوله‌ها و سیستم‌هایی که نیاز به اتصال دائمی دارند |
| دید نوری | شفافیت خوب، مناسب برای مشاهده مایعات معمولی | بازتاب نوری قوی، مناسب برای فشارهای بالا و شرایط نوری ضعیف | مشاهده دقیق سطح مایع در تانک‌های بزرگ | دید نوری محدود، اما مناسب برای اتصال دائم |
| مزایا | نصب ساده و ارزان قیمت، مناسب برای فشار پایین | کنتراست بالا در محیط‌های با فشار بالا، دما و نور ضعیف | دید واضح در مخازن بزرگ، مناسب برای فرآیندهای صنعتی | نصب ثابت و مقاوم، مناسب برای سیستم‌های با نیاز به امنیت بالا |
| معایب | محدودیت در فشارهای بالا | نیاز به دقت در انتخاب، ممکن است در فشارهای زیاد آسیب ببیند | محدود به استفاده در تانک‌های بزرگ و سیستم‌های حجیم | آسیب‌پذیر در صورت نیاز به تعمیرات یا تعویض |
| مناسب برای | صنایع نفت، گاز، شیمیایی و دارویی با فشار پایین | صنایع با فشار و دمای بالا مانند نیروگاه‌ها و پتروشیمی | فرآیندهای صنعتی با حجم بالا مانند مخازن ذخیره و برج‌های تقطیر | سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی که به اتصال دائمی نیاز دارند |
این جدول به‌طور واضح تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر نوع سایت‌گلس را مشخص می‌کند و به شما کمک می‌کند تا بر اساس نیازهای خاص خود، انتخاب بهتری انجام دهید.
نتیجه‌گیری
انتخاب صحیح نوع سایت‌گلس بستگی به شرایط محیطی، نیاز به دید نوری، و فشار کاری سیستم دارد. سایت‌گلس‌های Tubular برای فشار پایین، Reflex برای فشار بالا و دماهای شدید، Flat برای تانک‌های بزرگ و Weld-On برای نصب دائمی مناسب هستند. شناخت دقیق تفاوت‌ها و ویژگی‌های این انواع سایت‌گلس‌ها به انتخاب بهینه‌تر کمک خواهد کرد.
جمع‌بندی
در مجموع، انتخاب نوع مناسب سایت‌گلس به عوامل فنی مانند فشار کاری، دمای محیط، نوع سیال، و نیاز به وضوح دید بستگی دارد. سایت‌گلس‌های Tubular برای فشارهای پایین و جریان‌های معمولی، Reflex برای شرایط سخت و فشارهای بالا، Flat برای مخازن بزرگ با سطح مایع گسترده، و Weld-On برای اتصال‌های دائمی و صنعتی طراحی شده‌اند. این تجهیزات در زیرشاخه‌های ابزار دقیق و سیستم‌های پایش فرایند قرار می‌گیرند و نقش کلیدی در ایمنی و نظارت بر خطوط و مخازن صنعتی دارند. مجموعه‌هایی مانند آدرین صنعت پارس با تأمین انواع سایت‌گلس‌های صنعتی و تجهیزات وابسته، امکان انتخاب دقیق و مناسب را برای صنایع مختلف فراهم می‌کنند و با ارائه محصولات استاندارد و مقاوم، نیازهای عملیاتی در شرایط گوناگون را به‌صورت کامل پوشش می‌دهند.
🔗 پیشنهاد برای مطالعه بیشتر
شیر اطمینان (Safety Valve) و کاربرد آن در سیستم‌های تحت فشار
انتخاب جنس تجهیزات ابزار دقیق در تماس با سیال
انواع، متریال و استانداردهای نصب
استانداردهای بین‌المللی و روش‌های نصب سایت‌گلس (ASME Sec VIII، DIN 7080)